გურამიშვილის სურათზე

წეროს დარად წიგნში მდგარი

ლოცულობ და მოსთქვამ კიდეც.

სოველი და ნაწვიმარი

გლოვას ვეღარ განერიდე.

წინათ ფრთები გაისწორე,

ტყვედ ნამყოფი, ნაისარი,

უკრაინას გაიყოლე

საქართველოს ბედის ქარი.

უკრაინის უღრან ღამით

შენ ანთებდი მწველ სტრიქონებს

დაგკვნესოდა კალმის ნამი -

ქართვლის ჭირი ჩამაგონე.

იმ მხარეში ქართლზე ფიქრი

სანთელივით აგინთია,

გაგითბია ცრემლით წიგნი,

სული მისთვის დაგითმია.

მიგრითმვია თვალი მწირი

და სტრიქონში ჩაგიტბია.

კალამს ეკრა ქართლის ჭირი

და ტირიფიც გაგონებდა:

ტირიფონზე გაშლილ ტირიფს

ქართვლის დედის დაღონებას,

და ლეკეთში წასხმულ მწირის

ვაებას და დამონებას.

ფიქრი, ფიქრი შენსკენ ილტვის,

რომ პერანგი გაგიპია.

ტანჯვა როგორ გამოითქმის,

ჩემი სიტყვა ღარიბია.

შენი ცრემლის მწუთხე წვეთი

შთაგონებით ნაყიდია.

დაგიტბია ცრემლით წიგნი

და ოცნებით გაგითბია.

შენს ფურცლებზე დავივაკე,

სად ანთებდი მწველ სტრიქონებს,

ფრთებ დამწვარი იდექ ცალკე

და მწველი ხმა გამაგონე.

შენს მოტირილს მეც ვისმენდი,

ცად აპყრობილს კვამლის ზოლად.

შენი ცრემლის მელნით ვწერდი,

მშობელ მიწის გასაგონად.

ბევრი ბელტი გადავთელე,

ვნახე, სადაც ქვითინებდი.

შენს სტრიქონთან გავათენე

და საფლავთან ვიტირებდი.

რომ არ იყოს შენი ბუდით

გარდასული ქართლის ჭირი,

რომ არ იყოს ჩვენი ფუძით

წამომდგარი ქვეყნის გმირი.

ორმოში

ქართლში გამკობდა სამკალი ყანა,

როცა ქურდულად დაგესხა მტერი

გადაგატარეს ასი მთა ძალად

გადაგაყლაპეს დაღესტნის მტვერი.

გაქცევა სცადე, - ორმოში ჩაგსვეს,

შენ დაგამდაბლეს ბალახზე მეტად.

ორმოში მჯდარმა შენიშნე ცაზე

შენი ვარსკვლავის რონინი კენტად.

ბუდით მოწყვეტა ყოფილა ძნელი,

ვერ შეიგუე ჯურღმული შავი.

და შენ ამბობდი: საწუთრო მთელი

ჩემი თვალების გარეშე ჰყვავის.

შენ შამბნარში ჩაჯექ ჯავრით

და შამბნარში კოღოები შეგესია,

რისთვის რეკდა ცისკრის ზარი,

რას გერჩოდა ბორცვზე მდგარი ეკლესია?!

მხოლოდ უცქერდი ხავსიან ცისკარს,

ვერსად ხედავდი მოცვარულ მწვანეს.

მიწაში იყავ, ვერ ჭვრეტდი მიწას,

თვალს ვერ ავლებდი მხურვალე ყანებს.

ო, შენს თვინიერ ვიდოდნენ დღენი,

არ ჩამოგხედა ჯურღმულში ერთმაც

ცას შეაჩვიე თვალები შენი,

რომ ცრემლიანი ნუგეში ეთქვა.

როგორც კოცონი აკვამლდი - ორმოდ,

ზევით ილტვოდი მლოცველის გეშით,

რადგან გუმანი ზეცაში ცხოვრობს,

ცრემლით აივსო ღარიბი პეშვი.

მაგრამ მოგესმა მამულის გლოვა:

„ორმოში სუნთქვას სამარე გიჯობს,

პურის მკის ჟამი ხელახლა მოვა,

მზეზე ამოდი ნათელო ბიჭო!"

და ამოცოცდი წმინდანის სწორო,

ამოიხვნეშე ხმადაბალ შიშით,

პირღია დარჩა წყეული ორმო

და დაახველა დარაჯმა ძილში.

მარჯვენის სამი თითი შეჰკარი,

თითქო აიღე ნამცეცი პური,

შენ გადიწერე აგრე პირჯვარი

და შეაფარე სიბნელეს სული.

დავით გურამიშვილი წვიმაში

შენ წიგნს ვშლიდი და გიხილე ბნელ ღამეში

დაწუნწული მარტოდ, დაწენწილო სულო,

მე მინდოდა ცივ ავდარში არ გამეშვი

მაგრამ ბედისწერა როგორ შევაბრუნო.

შენ გარბოდი, გზაში ქარი მოგეწია,

მოგასხურა წვიმა და აგაპყრო ცისკენ.

ღმერთო ჩემო, წვეთია თუ წყლის ბეწვია!

ნუ დამამსხვრევ მეხით, ხე კეთილი მიხსენ!

არ გისმინა, გზაში წვიმამ გაგიმეტა,

გაიშალა იგი, როგორც დედის გლოვა.

მოშხუილე ღამე ბინად დაგებედა

და ავდარი ბედმა მოძმედ დაგიტოვა.

ერთი ცაცხვიც არსად შეგხვდა გაქოლგილი,

აღარც თივის ზვინი, შესადარი ბუხრის.

მოწანწკარე წვიმის ძუით დაბორკილი,

გიხილე და, მწირო, გამშვენებდა მწუხრი.

წვეთი იყო, თუ კუმპალი ბუდეშურის,

რა გსუსხავდა აგრე, ავდარობის მჩენი!

შენ გეძებდი და წვიმაში მოგაშურე,

ნაწვიმარში ვპოვო ნაკვალევი შენი.

შენ გცივა, თუ მე ვკანკალებ, სულ ერთია,

ოღონდ ვიყოთ მარად ტრფიალებით მთვრალი.

შენს მღვიმეში მსურდა ღამე გამეთია,

ან მეპოვნა შენი ცრემლით სავსე კვალი.

ვერ მომხიბლე ლოცვით, გული შემიღონე,

ხელზე მითრთის ცრემლით შეფრქვეული იფქლი.

შეაგროვე გზაში, წვიმით შემიკონე,

მოშრიალე ქარში, ფრთაგაშლილი ფიქრი.

გეძახოდი, შემრჩა ჭრაქი ჩაქრობილი.

გამაგონე წვეთთა დამჟანგველი ჟღერა,

სად მღეროდი ავდრობის ოქროპირი,

რომელ მინდვრად შეგეგება ბედისწერა.

ხეტიალში ხუჭუჭა თმა გაახუნე,

გალობაში სუფთად შეახვიე წყლული

და მლოცველმა კალმით ქართლში დააბრუნე

ნაწვიმარი ვარდი, სტრიქონებში რგული.

წვიმაა თუ მგლოვიარე ყვავილები?

რა ამშვენებს წიგნში წამოფრენილ სტრიქონს!

ვკითხულობ და სანთელივით დავილევი

და წვიმაში, მწირო, საქართველო გიხმობს.

დავით გურამიშვილის აუგი უფლისადმი

მუხრანით და უგზო ჯაგით

დუხჭირებდი კაცის ჩრდილი,

დამშეულმა, მაცდურ ბაგით,

ლოცვები სთქვი შეწყობილი.

კიტრი წყალში გაგიცურდა,

ამოგერთვა ლუკმა პირში,

კიტრის ჭამა როგორ გსურდა,

და შიმშილმა გარგო შიში.

დაისიცხე უფლის ხათრით,

ვერ მიაგენ სადმე ჭერიც.

დაეძებდი ლუკმას სანთლით,

აღარ გედო კაცის ფერი.

ღმერთს აუგი უთხარ, თრთოდი:

- „რაც მიბოძე, რად წამართვი

მე აღმართით მივდიოდი

დამაცურე თავდაღმართით.

ეს იგავი მე არ მესმის,

შენს გულისხმას დააყურე.

თუ შენა ხარ ჩვენი მწყემსი,

რად წამართვი, რაც მარგუნე?

რად წაიღო ტალღამ კიტრი,

ჩამიყარე წყალში ოქრო,

მე ვიყავი შენი მჭვრიტი,

ეხლა როგორ დაგემოყვრო.

მშიერი გავს ბავშვს, უმანკოს,

შენ საცდური მითხარ ნანა

და უფალი რომ უარვყო,

დამნაშავე მე ვარ განა?

ჩემი ლუკმა ტალღას მიაქვს,

ვით თორღვაის რკინის თორი.

დამშეული შევრჩი წიაღს

და პირისპირ ვდგავართ ორი.

შენთვის ბევრჯელ ვიმარხულე,

მწყემსო, გითხარ ბევრი ლოცვა.

ერთხელ მაინც მინახულე,

მოგგვალო და წვერი მოგწვა.

დავეყრდნობი ბედის ჭიგოს,

დავაჩრდილებ მომწვარ მდელოს.

სად სმენილა ღმერთი იყოს

და კაცს აღარ მიეშველოს?

მეორე აუგი

ველი ღვარძლით ნათესია,

საით წაველ მერგო ვაიც,

ჩირგვთან კოღო დამესია,

რა უნდოდა კოღოს მაინც?

უძლური ვარ, არ მაქვს ღონე,

ჩრდილი ვერსად ვპოვე გრილი.

სიმართლის ხმა შთამაგონე

იგავის ხედ დანერგილი.

უძლურს კოღო რას მერჩოდა,

მე ციების მქონდა რიდი.

კიტრი მაინც შემრჩენოდა,

ღმერთო, რისთვის ჩამაცივდი!

უკვდავება გაბარია,

სულმა აგრე აგითვისა.

ეს იგავი სხვაგვარია,

იგი არ გავს დავითისას.

შემომახმა ტანზე ჩრდილი,

შესამოსიც გახდა მზრალი.

თითქო ვიყო შესაწირი,

სული ჩემი კვამლში არი.

სასახელოდ ეს გაგყვება.

საზრდო ჩემი წყალში ჰქრება.

ვხედავ, შენ არ გენაღვლება,

თუ პერანგი შემალპება.

ისევ მზეა ჩემი მხსნელი,

წარმართული ღამის მჭრელი,

უმარილო მარგე ცრემლი,

უვარამო გულის თხემი.

თუმც გვალვაში კოკა იწვის,

მაინც ვეტრფი მზიან კალოს.

და მცენარემ მშობელ მიწის

ეგებ წყლული დამიამოს.

კალოს ხილვა

ლანდადქცეული, მწყურვალი,

შამბნარში გაჰყევ ნაკვალევს.

ლუკმა ვერ ჰპოვე მკურნალი,

მხოლოდ ბალახი გაკმარეს.

ჩირგვთან დაგესხნენ კოღონი,

დასუსხეს ტანი ნესტარით.

წვალება გერგო როგორი,

პური ვერ ჰპოვე ნეტარი!

დაიფლითე და იკვნესე

ლუკმა სძებნე და ლაფარო,

ვერსად წამოწექ რიყეზე,

გაუდაბურდა სამყარო.

მღეროდი გლოვის კილოთი;

ბეჭდად ნატერფალს სტოვებდი.

გზაზე უცრემლოდ სტიროდი,

გვალვით დამშრალი პოეტი.

გშიოდა, ვეღარ იჩრდილე,

მწე არვინ შეგხვდა მართალი.

უცბად წალკოტად იხილე

კალოთ დაყრილი თავთავი.

კალოს ჩრდილებით დაქარგულს

შეხედე, შვებით გადმოდექ,

თვალი შეავლე დაკარგულს

და კვლავად ნახულ სამოთხეს.

შინ დაგრჩა ყანა სამკალი,

აქ დაგხვდა კალო მართალი.

სად არის ქართლის ნამგალი,

თავთავთ რხევა და კანკალი.

ეხლა წინ ძნები ეყარა,

თრთოდა ცხოვრება ცოცხალი.

კალო იყო თუ ქვეყანა,

ოქროს ქვიშა თუ ხორბალი!

კალოს შემქნელის ცხონება!

ხორბლის მტვერია ჰაერში,

ქართლში ნახული ცხოვრება

ჰპოვე და კალოდ დაეშვი.

იხილე, პურზე ილოცე,

გულში ზარის ხმა გაისმა.

კევრზე დამჯდარი სიცოცხლე

აკიბორჩხალა დაისმა.

აგრე მაშვრალის იმედით

ორკეცად შრომა დალოცე.

პერანგს ამარა მიხვედი,

პირველ კაცივით, კალოზე.

კალოზე მისვლა

მიხვედი, გაჩნდი კალოზე

მწირი, პერანგის ამარა,

დაემხვე, კალო დალოცე

და მზეც ადიდე თაკარა.

შემოგეხვიენ მაშვრალნი,

შემოგახვიეს თავშალი.

წყლით დაგილამეს გამშრალი

ყელი და თმები ნაშალი.

„დაი ხლებაო, ლაზარი“,

მშრომელმა რუსმა დასძახა.

თრთოლვა დაიწყე საზარი,

მაგრამ არავინ დაგძრახა.

შენ თვითონ იყავ ლაზარე,

მკვდრეთით აღმდგარი ყარიბი.

პურს ჭამდი, დოქი დასცალე,

რუსს შეეკედლე ღარიბი.

მას შებრალდი და შეგიტკბო.

პური გაჭმია გამთბარი.

გრძნობით ცხოვრება შეგითბო,

სულს განეშორა ზამთარი.

პური გიბოძა, დათესა

შენს გულში ძმობის მარცვალი.

კერასთან გრძნობა გაკვესა,

გაგაცნო კერის ნაცარი.

მეგობრულ გრძნობით დაგდაღა,

თვალში ჩაგინთო მაისი.

ძველი პერანგი გაგხადა,

ჯუბა ჩაგაცვა თავისი.

გაშალა სუფრა მცირედი,

წყალი დაგისხა ანკარა.

როცა სუფრასთან მიხვედი

სურნელმა აგაკანკალა.

შენ რუსის ლუკმა მოგეთბო,

ძმური სიამით ღელავდი.

სუფრით აყვავდა გულისთქმა,

რომ მოაღწია ჩვენამდი.

ღვიოდა კერა ულევი,

მიმწუხრი იყო დიადი.

სანთლებად ენთნენ გულები,

სიმართლეს გავდა ხმიადი.

ისხედით, იგავს გითხრობდა,

ადიდეთ კაცი მშრომელი.

და იანვარაც კვირობდა -

რუსეთს ჩასული ფხოველი.

პირველი ძმობილი

კერა გამაცნო თუ იმედი,

საგულეს ვარდი აანთო,

სუფრა გაშალა მცირედი

და ხორბლის სუნით გაგათბო.

შენ იყავ ჭირის მხილველი,

ცრემლით დაცვარე ნაცარი.

შენ გერგო ძმობა პირველი,

მისი თესლი და მარცვალი.

შეიცნე-მოძმე ნამდვილი,

თურმე რუსეთშიც გყოლია.

კაცი ვაკეზე აღზრდილი -

თურმე მთის კაცის ტოლია.

პური და სითბო გაღირსა,

გული დაცვარა ვარდივით.

შენ იყავ ქარი ქართლისა

რუსეთში გადავარდნილი.

ორივეს გერგოთ ეკალი,

და ყელზე გედგათ უღელი,

მაგრამ კალოზე შეჰკარით

ძმობა, მარადის ურყევი.

ძმის პური, ოფლით ნაეშხი,

შეგრჩა და გულში იწოდა,

ის გამღერებდა ღამეში,

წყვდიადში შუქად გიძღოდა.

შენს გულში ჩარჩა ძმის კერა,

როგორც საგზალის კალათი.

მან ხალხის გულში იმღერა,

არ მიიწურა მარადი.

ბაღს დაემგვანა უნაზესს,

შემდეგ გრძნობაში დახვავდა

და ეხლა გორის კერაზე

ატმის ხესავით აყვავდა.

ის გამღერებდა

შენ რუსი შეგხვდა ნამდვილი,

ვახტანგს რომ შეხვდა - ის არა.

შენებრ ვარამში გაწვრთნილი,

შენებრ რომ სწვავდა იარა.

შენ რუსი შეგხვდა მაშვრალი,

გიცნო ქართულო მაისო.

გულის ფინჯანი დამშრალი

უკვდავ წყაროთი აგივსო.

მოგცეს საზრდო და სათბური,

დოქიდან წყალი გასმიეს.

დალიე, როგორც კახური,

და კასპიისკენ გასწიე.

დაგაპურეს და დაეშვი,

მტვერი ფარავდა ქალამანს.

ძმობამ გაგათბო ღამეში,

სული ნამივით დალამა.

შენ რუსი შეგხვდა მშრომელი,

ტანჯვაში შენი მხილველი.

კვერივით გრძნობის მცხობელი

და მეგობარი პირველი.

იგი გათბობდა ავდარში,

ის გაგრილებდა სიცხეში,

ის გამღერებდა ზამთარში,

უდაბნოში და ციხეში.

პერანგის ნაწილი

წახველ, დასტოვე ის კერა,

დაგრჩა პერანგის ნაწილი.

მაგრამ გამოგყვა სიმღერა,

გულით ნაკვები არწივი.

დასტოვე კვართი ნაპობი,

რუსმა ჩაგაცვა თავისი,

აგრე გასცვალეთ ნაყოფი

ტანის ტანჯვა და ხალისი.

იქ დარჩა შენი პერანგი,

მას გიცხრილავდა ეკალი.

ბედი წეწავდა ვერაგი,

სწვავდა სხივების სპეკალი.

გვალვამ სიმშრალე აღირსა,

თრთოდა ზარების რეკვითა.

თითქო ნარხევი ქარისგან -

ძეწნის ტოტივით ეკიდა.

ქრისტეს-კი არა შენ გქონდა

წმინდა პერანგის ნაფლეთი.

ტანზე ნისლივით გეკროდა,

იწოდა, როგორც აბედი.

ლაზარეს პურის ნაცვალი

რუსს დაუტოვე ნაფლეთი,

შენი სიცოცხლის მარცვალი

დაუტოვე და წახვედი:

ის შეეჩვია იმ კერას

ჩაჰკლა ლოცვა და ფსალმუნი.

შენ კი გამოგყვა სიმღერა,

ცხელი პერანგის ალმური.

პერანგი ტანჯვით ნაგეში,

მომეცი, მქონდეს თბილია.

ჩემი ოცნებაც, ღამეში,

შენი გალობის ჩრდილია.

მეგობრულ გრძნობის საწინდრად

გვქონდეს პერანგის ნაწილი.

მან ჩვენი კერა გასწმინდა

და გამოჰკვება არწივი.

გზა ნატერფალით დასერე,

ძმას დაუტოვე ნაფლეთი.

პერანგზე ლოცვა დასწერე,

იგალობე და წახვედი.

დავით გურამიშვილის გლოვა
ვახტანგის გარდაცვალების გამო

ო, გარდაიცვალა ასტრახანში

ვახტანგ მეექვსე,

ვაი, რა ბოძი, რა მაშვრალი 

და რა- მელექსე!

როგორ გვაურვებს ღულარჭნილი

ბედი მაცდური,

ცხენი ჭიხვინებს და ქვითინით

მივეც დასტური,

ქართლის ჭირისთვის სამკურნალოდ

ქვეყნად მავალი,

მეფე კი არა, მხოლოდ წყლული,

წყლული მრავალი.

მე მფარველ მექმნა და მიმხილა

ნიჭი სამკალი.

ეხლა იგი წევს, კელაპტარმა 

იწყო კანკალი.

ფუტკარი არ გვყავს და სანთელი

როგორ ჩამოვქნათ?

მკლავი მოგვტეხეს, გლოვის ზარი

როგორ ჩამოვკრათ!

გადმოხვეწილი ჩვენი გლოვა

გარეთ გაისმის

ყინვას ედარა იმედი და

მდელო მაისის.

ჭერი დაგვენგრა და წვიმაში

შევრჩით კაეშანს,

სამშობლოს დროშა არ შრიალებს,

დაბლა დაეშვა.

სასთუმლად ეწყო დაბეჭდილი 

წიგნი მრავალი,

უკვდავ სტრიქონით აღეჭურვა

შთამომავალი,

„ვეფხის ტყაოსანს“, „დასტურლამალს“,

„ქართლის ცხოვრებას“,

ყოველ მათ სტრიქონს მოამაგე

ემახსოვრება.

თავს დასდგომიან ხმლიანები 

ქართლის- მოკეთეს,

ვისაც იმედი ჩრდილოეთის

ყინვით მოჰკვეთეს.

ო, გადიხვეწე, გადასერე 

მიწა სირბილით,

თურმე უცხოეთს მოგეწევა 

მაინც- სიკვდილი!

რომელიც შენთან აღზრდილია

მშობელ მხარეში,

რომ შეგათრიოს სინათლიდან

მრუმე ღამეში.

ვახტანგი მოკვდა, კასპიაში 

ვერვინ შესტოპა.

ტრიალ მინდორზე გზადაბნეულს

უთხრათ შენდობა.

რატომ ხმაურობს ჩემი გული

როგორც წისქვილი.

“წისქვილში წავალ, ავიცდინო 

ეგებსიკვდილი.

როგორც მონასტერს შევეკედლო,

პური ვითხოვო,

მაშვრალი ვნახო, ქართლის ჭირი

მასთან ვიგლოვო.

იტყვით დავითი, გადასცქერის

ღია სამარესა

და თავის მფარველს ასტრახანის

მიწას აბარებს.

გზაში

გზას გაუდგა, მოსკოვისკენ გაეშურა,

ნაწვიმარზე გაესწრაფა კაფანდარა.

რუსმა მოძმემ შარა გაუაბრეშუმა,

გააცილა და საგზალი გაატანა.

ლოდინი ვსესვიატსკოეში

ზამთარია, ზამთარია თეთრი,

შეჭვარტლული ღამეა თუ უღრანია?

მოღუღუნე ბუხარია ერთი,

მამულზე რომ საუბარი უხარია.

ქართველები მისხდომიან ბუხარს,

ნარდი მღერის თუ ჩხრიალებს კამათელი.

კრიალოსანს მარცვლავენ და სწუხან,

ელანდებათ საქართველო სანატრელი.

ზამთარია, ზამთარია ცივი,

ნათლისღების მოწკარუნე ავდრებია.

რიჟრაჟივით ფიჭვის შეშა ღვივის,

უსაქმობით მელექსენი მრავლდებიან.

მოწყენილნი გასცქერიან კარებს,

ნაკვერცხალზე ნაფიქრალი მიქუჩდება.

ფანჯარასთან ზარს მარხილი დარეკს...

ჩაიქროლებს და მიმწუხრში მიყუჩდება.

ჩურჩულია, შრიალია გარეთ,

წიგნს ბეჭდავენ და სტამბაში კანკალებენ,

ყოველ ფურცელს ადარებენ მზვარეს

და ასოებს ქართლის ვაზებს ამგვანებენ.

ზამთარია, ავდარია ცივი,

პეტერბურღით დახმარებას მოელიან.

მშრალი ქარი საკვამურში წივის,

ტყეს წიწვიანს თეთრი თოვლი მოერია.

შვიდი წელი მოუთვლია ლოდინს,

კიდევ ბევრი საფეთქელი გათეთრდება.

გრძელი ღამე დასრულდება როდის

და სამშობლოს მთა-გორებზე გათენდება.

სათათბიროდ თავს იყრიან აგრე,

გარიჟრაჟი ნაკვერცხალზე მილურჯდება,

მსჯულმდებელი შემოვა და ცალკე

მიმქრალ ბუხარს მშობელივით მიუჯდება.

მოუხმობს და მოაყოლებს დავითს,

მკათათვეში საქართველო რა ფერია?

და მოთხრობით მოგონება ჰყვავის,

ქართლიდან რომ ფრინველივით აჰფრენია.

დავით გურამიშვილის მჭმუნვარება, ქართლის ჭირი

სანთელივით ცად აწვდილო დავით,

შენ გოდებდი ასტრახანში ღამით.

ქართლის ჭირით გადაიწვა ლამის,

სიხარული ვერ შეიპყარ წამით.

გაეშურე, დაიოკე ჟინი,

ჩრდილოეთის ვარსკვლავები გწყალობს,

ხეტიალში ააშენე წიგნი

და ეს წიგნი ტაძარივით გალობს.

მირგოროდი

მირგოროდს წავიდა დავითი მწუხარი,

ირჩია ეს კუთხე ვარამის მნახველი.

მეორედ გაცოცხლდა გალობის უნარი,

შემოხვდა შრიალით ძენწა და ძახველი.

დაბინავება უკრაინაში

მინდვრად გაველ, ბიბინებდა სათიბი,

გზად გამვლელი ტურფა ვნახე ნატიფი,

ვარდის მიერ იადონის ცთუნება

იგავია და ნამდვილი ბუნება!

უკრაინამ ამამღერა მე.

ბაღი მიყვარს, ვარდი მიყვარს ტრამალის,

ჩემი სული სანთელია ვარამის,

რად ვიმღერო, ვის ვუმღერო, მითხარით!

ლაღად ვარ და არაფერი მიხარის.

და ამ გრძნობამ დამაბერა მე!

იჭვი და გალობა

სიბერე მოდის, როგორც სირცხვილი,

თუმცა სიყრმისთვის ბევრჯერ ვილოცე.

მოწყურებული ჩემი წისქვილი

მოგონებაა საქართველოზე.

ჩახვეულია წმინდა ნაწერში

ვაზზე ასხმული თმები ასულის.

არის სიმართლე კერის ნაცარში,

დანარჩენია კვამლი წარსულის.

ქართული სიმღერა

უეცრად დავითს მოესმა გზიდან

შორით მღერალი ქართული ხმები.

ნუთუ განგება მის სმენას სცდიდა,

თუ შრიალებდა მეზობლის ძნები!

სიზმარია თუ ნამდვილი ხმები?

მოხუცი ჩრდილში გაოცდა მეტად.

ნუთუ დაიძრნენ ქართული მთები,

გზაზე ქართულად ვინ მღერის ნეტავ?

ხმა შეაგება მოხუცმა მგზავრებს,

მხედრები მღერით მოადგნენ დავითს.

შინ საქართველო შემოდის აგრე

და ვაშლის ხეზე მაისი ჰყვავის.

უცნაური სურვილი

ჩემი სიკვდილი თუ მოვა მარტოდ,

უნდა ვიცოდე სახება მისი,

ის უნდა იყოს ზედმეტად სათნო

და თავწაკრული სამშობლოს ნისლით.

უკანასკნელი დღე

იგრძნო, სანთელი დაიწვა მისი,

კრიჭაშეკრული კვდებოდა სადღაც,

სულმა ინატრა ზედაზნის ნისლი,

წამოდგომა და გაქცევა სცადა.

სამშობლოში დაბრუნება

შენ დაგაბერა საწუთრომ

და უნაყოფოდ დაგშრიტა,

დაგაბერწა და გამწუხრა,

სანამ სიკვდილი დაგშლიდა.

შვილი არ მოგცა მომყოლი,

სანაცვლოდ წიგნი იშვილე,

თვითონ უწოდე ობოლი,

ვერ ჩაუნერგე სიმშვიდე.

წიგნი შეჰქმენი, აბარტყე.

ფრთები ქაღალდზე დაჰკარი.

გალობა გულით დაბადე,

ფურცლით ურწიე აკვანი.

აღიზარდა და გლოვისას

ზარით აქრობდა სინათლეს..

მან საიდუმლო მოისხა,

ფერი შემატა სიმართლეს.

იგი მღეროდა, იხარა,

თუმცა მხოლოდ შენ გესმოდა

ჩანჩქერად გადმოიღვარა

და ქართულ ფიქრით კვნესოდა.

სიმღერას შენვე ისმენდი,

ის იყო შენი მშველელი.

არვის არგუნე იმედი,

არვინ გხლებია მსმენელი.

ცეცხლს შეაბერდი, ამგვარად

თავს აბეზრებდით ურთიერთს.

შორს იყო მთები ჭაღარა,

და შორით ღამე უთიეთ.

დაჭკნობა ძეს არ აცალე,

არ მოგინუსხოს ღამემაც

ის სამშობლოში გაგზავნე

ირგუნოს მისი წამება.

თვალს გაკლდა, მაინც ჩასწერე,

ზედ მიახატე წისქვილიც.

გზად უკრაინას ამღერე,

ქართლში გაუშვი ნისლივით.

შენი შფოთვა და სიკვდილი

ჩამოსულ ძეს ხომ აჩნია,

შენი ტრამალზე სირბილი

და ნატერფალის არშია.

მართლა გყოლოდა ჭაბუკი,

ვერ მოგვითხრობდა ამგვარად,

როგორ გჩაგრავდა ქარბუქი,

და წვიმა გცემდა ჭაღარა.

როგორ არგუნე საგზალი,

გზა დაულოცე მარჩენალს,

არ დაიკარგა საწყალი

და შენი ღელვა გვაჩვენა.

მინაწერი

მწირი სახლი არ გადეწვა ლოცვას,

შენ მარადი შეგრჩენოდა აბედი,

მოსწრებოდი სერაფიტის მოსვლას,

ღვთისმშობელზე მეტად შეიყვარებდი.

წისქვილიდან დაგენახა სანთლით

გორის ბაღში ახლანდელი დარები.

ფარშავანგად დახატული ქართლი,

რას იტყოდი, როგორ გაიხარებდი!

მოგესმინა, რუსთაველი სად გალობს,

მოძმე ხალხთა სიყვარულის მარაგი

რუსი მოძმე ადგებოდა კალოდ,

და წისქვილში იჩქამებდა არაგვი.

დაგენახა მზე ზედაზნის თხემით,

ვით მეზობლებს, შემოკრებდი სტრიქონებს

და ეტყოდი: მოიწმინდეთ ცრემლი,

ჩვენ მამული სიყვარულით გვიგონებს.

უკვდავების წყაროს გვასმევს ხალხი,

პური წყალში ჩააწეთ და დამლოცეთ.

ან მოწყვიტეთ მწიფე ხილი ბაღის,

მარცვლეული ანიავეთ კალოზე.

რუსეთის და უკრაინის გული

გახდა ჩვენი განუყრელი ძმობილი

მაშ, გავტეხოთ მეგობრულად პური

კერის ცეცხლით, საგულეში შობილი.

ან არაგვთან დავიჩრდილოთ ადრე

კალმახები ეჯახება კაშხალს,

ღმერთს აუგი გულმოსულად ჰკადრე

და კურთხევა გადაეცი მაშვრალს.

გალობაში ვერ ჩავატევ ამბავს

რა დავხატო, ან მოგითხრო რომელი?

სერაფიტი ნისლიან თვალს ნაბავს

და ვერა რქვა: ამაოა სოფელი!

შენც ვერ იტყვი: ვახ, სოფელო მრუდევ!

თუმცა გვალვით დათუთქული წვალობდი.

წამოდექი, ნახე შენი ბუდე

და განგვბანე უკვდავების წყაროთი.